भज गोविन्दं BHAJA GOVINDAM

भज  गोविन्दं

BHAJA GOVINDAM

  

भज  गोविन्दं

BHAJA GOVINDAM

भज गोविन्दं भज गोविन्दं

गोविन्दं भज मूढमते |

सम्प्राप्ते सन्निहिते काले

नहि नहि रक्षति डुक्रिङ्करणे || 1 ||

मूढ जहीहि धनागमतृष्णां

कुरु सद्बुद्धिम् मनसि वितृष्णाम् |

यल्लभसे निज कर्मोपात्तं

वित्तं तेन विनोदय चित्तम् || 2 ||

नारी स्तनभर नाभीदेशं

दृष्ट्वा मा गा मोहावेशम् |

एतन्मांस वसादि विकारं

मनसि विचिन्तया वारं वारम् || 3 ||

नलिनी दलगत जलमति तरलं

तद्वज्जीवित मतिशय चपलम् |

विद्धि व्याध्यभिमान ग्रस्तं

लोकं शोकहतं च समस्तम् || 4 ||

यावद्-वित्तोपार्जन सक्तः

तावन्-निजपरिवारो रक्तः |

पश्चाज्जीवति जर्जर देहे

वार्तां कोऽपि न पृच्छति गेहे || 5 ||

यावत्-पवनो निवसति देहे

तावत्-पृच्छति कुशलं गेहे |

गतवति वायौ देहापाये

भार्या बिभ्यति तस्मिन् काये || 6 ||

बाल स्तावत् क्रीडासक्तः

तरुण स्तावत् तरुणीसक्तः |

वृद्ध स्तावत्-चिन्तामग्नः

परमे ब्रह्मणि कोऽपि न लग्नः || 7 ||

का ते कान्ता कस्ते पुत्रः

संसारोऽयमतीव विचित्रः |

कस्य त्वं वा कुत आयातः

तत्वं चिन्तय तदिह भ्रातः || 8 ||

सत्सङ्गत्वे निस्सङ्गत्वं

निस्सङ्गत्वे निर्मोहत्वम् |

निर्मोहत्वे निश्चलतत्त्वं

निश्चलतत्त्वे जीवन्मुक्तिः || 9 ||

वयसि गते कः कामविकारः

शुष्के नीरे कः कासारः |

क्षीणे वित्ते कः परिवारः

ज्ञाते तत्त्वे कः संसारः || 10 ||

मा कुरु धनजन यौवन गर्वं

हरति निमेषात्-कालः सर्वम् |

मायामयमिदम्-अखिलं हित्वा

ब्रह्मपदं त्वं प्रविश विदित्वा || 11 ||

दिन यामिन्यौ सायं प्रातः

शिशिर वसन्तौ पुनरायातः |

कालः क्रीडति गच्छत्यायुः

तदपि न मुञ्चत्याशावायुः || 12 ||

द्वादश मञ्जरिकाभिर शेषः

कथितो वैया करणस्यैषः |

उपदेशो भूद्-विद्या निपुणैः

श्रीमच्छङ्कर भगवच्छरणैः || 13 ||

का ते कान्ता धन गत चिन्ता

वातुल किं तव नास्ति नियन्ता |

त्रिजगति सज्जन सङ्गतिरेका

भवति भवार्णव तरणे नौका || 14 ||

जटिलो मुण्डी लुञ्जित केशः

काषायान्बर बहुकृत वेषः |

पश्यन्नपि च न पश्यति मूढः

उदर निमित्तं बहुकृत वेषः || 15 ||

अङ्गं गलितं पलितं मुण्डं

दशन विहीनं जातं तुण्डम् |

वृद्धो याति गृहीत्वा दण्डं

तदपि न मुञ्चत्याशा पिण्डम् || 16 ||

अग्रे वह्निः पृष्ठे भानुः

रात्रौ चुबुक समर्पित जानुः |

करतल भिक्षस्-तरुतल वासः

तदपि न मुञ्चत्याशा पाशः || 17 ||

कुरुते गङ्गा सागर गमनं

व्रत परिपालनम्-अथवा दानम् |

ज्ञान विहीनः सर्वमतेन

भजति न मुक्तिं जन्म शतेन || 18 ||

सुरमन्दिर तरु मूल निवासः

शय्या भूतलम्-अजिनं वासः |

सर्व परिग्रह भोगत्यागः

कस्य सुखं न करोति विरागः || 19 ||

योगरतो वा भोगरतो वा

सङ्गरतो वा सङ्गविहीनः |

यस्य ब्रह्मणि रमते चित्तं

नन्दति नन्दति नन्दत्येव || 20 ||

भगवद्गीता किञ्चिदधीता

गङ्गा जललव कणिका पीता |

सकृदपि येन मुरारी समर्चा

क्रियते तस्य यमेन न चर्चा || 21 ||

पुनरपि जननं पुनरपि मरणं

पुनरपि जननी जठरे शयनम् |

इह संसारे बहु दुस्तारे

कृपयाऽपारे पाहि मुरारे || 22 ||

रथ्या चर्पट विरचित कन्थः

पुण्यापुण्य विवर्जित पन्थः |

योगी योग नियोजित चित्तः

रमते बालोन्मत्तवदेव || 23 ||

कस्त्वं कोऽहं कुत आयातः

का मे जननी को मे तातः |

इति परिभावय निज संसारं

सर्वं त्यक्त्वा स्वप्न विचारम् || 24 ||

त्वयि मयि सर्वत्रैको विष्णुः

व्यर्थं कुप्यसि मय्यसहिष्णुः |

भव समचित्तः सर्वत्र त्वं

वाञ्छस्यचिराद्-यदि विष्णुत्वम् || 25 ||

शत्रौ मित्रे पुत्रे बन्धौ

मा कुरु यत्नं विग्रह सन्धौ |

सर्वस्मिन्नपि पश्यात्मानं

सर्वत्रोत्-सृज भेदाज्ञानम् || 26 ||

कामं क्रोधं लोभं मोहं

त्यक्त्वाऽऽत्मानं पश्यति सोऽहम् |

आत्मज्ञ्नान विहीना मूढाः

ते पच्यन्ते नरक निगूढाः || 27 ||

गेयं गीता नाम सहस्रं

ध्येयं श्रीपति रूपम्-अजस्रम् |

नेयं सज्जन सङ्गे चित्तं

देयं दीनजनाय च वित्तम् || 28 ||

सुखतः क्रियते रामाभोगः

पश्चाद्धन्त शरीरे रोगः |

यद्यपि लोके मरणं शरणं

तदपि न मुञ्चति पापाचरणम् || 29 ||

अर्थमनर्थं भावय नित्यं

नास्ति ततः सुख लेशः सत्यम् |

पुत्रादपि धनभाजां भीतिः

सर्वत्रैषा विहिता रीतिः || 30 ||

प्राणायामं प्रत्याहारं

नित्यानित्य विवेक विचारम् |

जाप्यसमेत समाधि विधानं

कुर्व वधानं महद्-अवधानम् || 31 ||

गुरु चरणाम्भुज निर्भरभक्तः

संसाराद्-अचिराद्-भव मुक्तः |

सेन्दिय मानस नियमादेवं

द्रक्ष्यसि निज हृदयस्थं देवम् || 32 ||

मूढः कश्चिन वैयाकरणो

डुकृण्करणाध्ययन धुरीणः |

श्रीमच्छङ्कर भगवच्चिष्यैः

बोधित आसीच्छोदित करणैः || 33 ||