मूक पञ्च सथि 2 - पादारविन्द सतकं MOOKA PANCHA SATHI 2 - PADARAVINDA SATAKAM

मूक  पञ्च  सथि  2 - पादारविन्द  सतकं

MOOKA PANCHA SATHI 2 - PADARAVINDA SATAKAM

मूक  पञ्च  सथि  2 - पादारविन्द  सतकं

MOOKA PANCHA SATHI 2 - PADARAVINDA SATAKAM

महिम्नः पन्थानं मदनपरिपन्थिप्रणयिनि

प्रभुर्निर्णेतुं ते भवति यतमानोऽपि कतमः |

तथापि श्रीकाञ्चीविहृतिरसिके कोऽपि मनसो

विपाकस्त्वत्पादस्तुतिविधिषु जल्पाकयति माम् ||1||

गलग्राही पौरन्दरपुरवनीपल्लवरुचां

धृतपाथम्यानामरुणमहसामादिमगुरुः |

समिन्धे बन्धूकस्तबकसहयुध्वा दिशि दिशि

प्रसर्पन्कामाक्ष्याश्चरणकिरणानामरुणिमा ||2||

मरालीनां यानाभ्यसनकलनामूलगुरवे

दरिद्राणां त्राणव्यतिकरसुरोद्यानतरवे |

तमस्काण्डप्रौढिप्रकटनतिरस्कारपटवे

जनोऽयं कामाक्ष्याश्चरणनलिनाय स्पृहयते ||3||

वहन्ती सैन्दूरीं सरणिमवनम्रामरपुऱी-

पुरन्ध्रीसीमन्ते कविकमलबालार्कसुषमा |

त्रयीसीमन्तिन्याः स्तनतटनिचोलारुणपटी

विभान्ती कामाक्ष्याः पदनलिनकान्तिर्विजयते ||4||

प्रणम्रीभूतस्य प्रणयकलहत्रस्तमनसः

स्मरारातेश्चूडावियति गृहमेधी हिमकरः |

ययोः सान्ध्यां कान्तिं वहति सुषमाभिश्चरणयोः

तयोर्मे कामाक्ष्या हृदयमपतन्द्रं विहरताम् ||5||

ययोः पीठायन्ते विबुधमुकुटीनां पटलिका

ययोः सौधायन्ते स्वयमुदयभाजो भणितयः |

ययोः दासायन्ते सरसिजभवाद्याश्चरणयोः

तयोर्मे कामाक्ष्या दिनमनु वरीवर्तु हृदयम् ||6||

नयन्ती सङ्कोचं सरसिजरुचं दिक्परिसरे

सृजन्ती लौहित्यं नखकिरणचन्द्रार्धखचिता |

कवीन्द्राणां हृत्कैरवविकसनोद्योगजननी

स्फुरन्ती कामाक्ष्याः चरणरुचिसन्ध्या विजयते ||7||

विरावैर्माञ्जीरैः किमपि कथयन्तीव मधुरं

पुरस्तादानम्रे पुरविजयिनि स्मेरवदने |

वयस्येव प्रौढा शिथिलयति या प्रेमकलह-

प्ररोहं कामाक्ष्याः चरणयुगली सा विजयते ||8||

सुपर्वस्त्रीलोलालकपरिचितं षट्पदकुलैः

स्फुरल्लाक्षारागं तरुणतरणिज्योतिररुणैः |

भृतं कान्त्यम्भोभिः विसृमरमरन्दैः सरसिजैः

विधत्ते कामाक्ष्याः चरणयुगलं बन्धुपदवीम् ||9||

रजःसंसर्गेऽपि स्थितमरजसामेव हृदये

परं रक्तत्वेन स्थितमपि विरक्तैकशरणम् |

अलभ्यं मन्दानां दधदपि सदा मन्दगतितां

विधत्ते कामाक्ष्याः चरणयुगमाश्चर्यलहरीम् ||10||

जटाला मञ्जीरस्फुरदरुणरत्नांशुनिकरैः

निषिदन्ती मध्ये नखरुचिझरीगाङ्गपयसाम् |

जगत्त्राणं कर्तुं जननि मम कामाक्षि नियतं

तपश्चर्यां धत्ते तव चरणपाथोजयुगली ||11||

तुलाकोटिद्वन्द्वक्कणितभणिताभीतिवचसोः

विनम्रं कामाक्षी विसृमरमहःपाटलितयोः |

क्षणं विन्यासेन क्षपिततमसोर्मे ललितयोः

पुनीयान्मूर्धानं पुरहरपुरन्ध्री चरणयोः ||12||

भवानि द्रुह्येतां भवनिबिडितेभ्यो मम मुहु-

स्तमोव्यामोहेभ्यस्तव जननि कामाक्षि चरणौ |

ययोर्लाक्षाबिन्दुस्फुरणधरणाद्ध्वर्जटिजटा-

कुटीरा शोणाङ्कं वहति वपुरेणाङ्ककलिका ||13||

पवित्रीकुर्युर्नुः पदतलभुवः पाटलरुचः

परागास्ते पापप्रशमनधुरीणाः परशिवे |

कणं लब्धुं येषां निजशिरसि कामाक्षि विवशा

वलन्तो व्यातन्वन्त्यहमहमिकां माधवमुखाः ||14||

बलाकामालाभिर्नखरुचिमयीभिः परिवृते

विनम्रस्वर्नारीविकचकचकालाम्बुदकुले |

स्फुरन्तः कामाक्षि स्फुटदलितबन्धूकसुहृद-

स्तटिल्लेखायन्ते तव चरणपाथोजकिरणाः ||15||

सरागः सद्वेषः प्रसृमरसरोजे प्रतिदिनं

निसर्गादाक्रामन्विबुधजनमूर्धानमधिकम् |

कथङ्कारं मातः कथय पदपद्मस्तव सतां

नतानां कामाक्षि प्रकटयति कैवल्यसरणिम् ||16||

जपालक्ष्मीशोणो जनितपरमज्ञाननलिनी-

विकासव्यासङ्गो विफलितजगज्जाड्यगरिमा |

मनःपूर्वाद्रिं मे तिलकयतु कामाक्षि तरसा

तमस्काण्डद्रोही तव चरणपाथोजरमणः ||17||

नमस्कुर्मः प्रेङ्खन्मणिकटकनीलोत्पलमहः-

पयोधौ रिङ्खद्भिर्नखकिरणफेनैर्धवलिते |

स्फुटं कुर्वाणाय प्रबलचलदौर्वानलशिखा-

वितर्कं कामाक्ष्याः सततमरुणिम्ने चरणयोः ||18||

शिवे पाशायेतामलघुनि तमःकूपकुहरे

दिनाधीशायेतां मम हृदयपाथोजविपिने |

नभोमासायेतां सरसकवितारीतिसरिति

त्वदीयौ कामाक्षि प्रसृतकिरणौ देवि चरणौ ||19||

निषक्तं श्रुत्यन्ते नयनमिव सद्वृत्तरुचिरैः

समैर्जुष्टं शुद्धैरधरमिव रम्यैर्द्विजगणैः |

शिवे वक्षोजन्मद्वितयमिव मुक्ताश्रितमुमे

त्वदीयं कामाक्षि प्रणतशरणं नौमि चरणम् ||20||

नमस्यासंसज्जन्नमुचिपरिपन्थिप्रणयिनी-

निसर्गप्रेङ्खोलत्कुरलकुलकालाहिशबले |

नखच्छायादुग्धोदधिपयसि ते वैद्रुमरुचां

प्रचारं कामाक्षि प्रचुरयति पादाब्जसुषमा ||21||

कदा दूरीकर्तुं कटुदुरितकाकोलजनितं

महान्तं सन्तापं मदनपरिपन्थिप्रियतमे |

क्षणात्ते कामाक्षि त्रिभुवनपरीतापहरणे

पटीयांसं लप्स्ये पदकमलसेवामृतरसम् ||22||

ययोः सान्ध्यं रोचिः सततमरुणिम्ने स्पृहयते

ययोश्चान्द्री कान्तिः परिपतति दृष्ट्वा नखरुचिम् |

ययोः पाकोद्रेकं पिपठिषति भक्त्या किसलयं

म्रदिम्नः कामाक्ष्या मनसि चरणौ तौ तनुमहे ||23||

जगन्नेदं नेदं परमिति परित्यज्य यतिभिः

कुशाग्रीयस्वान्तैः कुशलधिषणैः शास्त्रसरणौ |

गवेष्यं कामाक्षि ध्रुवमकृतकानां गिरिसुते

गिरामैदम्पर्यं तव चरणपद्मं विजयते ||24||

कृतस्नानं शास्त्रामृतसरसि कामाक्षि नितरां

दधानं वैशद्यं कलितरसमानन्दसुधया |

अलङ्कारं भूमेर्मुनिजनमनश्चिन्मयमहा-

पयोधेरन्तस्स्थं तव चरणरत्नं मृगयते ||25||

मनोगेहे मोहोद्भवतिमिरपूर्णे मम मुहुः

दरिद्राणीकुर्वन्दिनकरसहस्राणि किरणैः |

विधत्तां कामाक्षि प्रसृमरतमोवञ्चनचणः

क्षणार्धं सान्निध्यं चरणमणिदीपो जननि ते ||26||

कवीनां चेतोवन्नखररुचिसम्पर्कि विबुध-

स्रवन्तीस्रोतोवत्पटुमुखरितं हंसकरवैः |

दिनारम्भश्रीवन्नियतमरुणच्छायसुभगं

मदन्तः कामाक्ष्याः स्फुरतु पदपङ्केरुहयुगम् ||27||

सदा किं सम्पर्कात्प्रकृतिकठिनैर्नाकिमुकुटैः

तटैर्नीहाराद्रेरधिकमणुना योगिमनसा |

विभिन्ते संमोहं शिशिरयति भक्तानपि दृशाम्

अदृश्यं कामाक्षि प्रकटयति ते पादयुगलम् ||28||

पवित्राभ्यामम्ब प्रकृतिमृदुलाभ्यां तव शिवे

पदाभ्यां कामाक्षि प्रसभमभिभूतैः सचकितैः |

प्रवालैरम्भोजैरपि च वनवासव्रतदशाः

सदैवारभ्यन्ते परिचरितनानाद्विजगणैः ||29||

चिराद्दृश्या हंसैः कथमपि सदा हंससुलभं

निरस्यन्ती जाड्यं नियतजडमध्यैकशरणम् |

अदोषव्यासङ्गा सततमपि दोषाप्तिमलिनं

पयोजं कामाक्ष्याः परिहसति पादाब्जयुगली ||30||

सुराणामानन्दप्रबलनतया मण्डनतया

नखेन्दुज्योत्स्नाभिर्विसृमरतमःखण्डनतया |

पयोजश्रीद्वेषव्रतरततया त्वच्चरणयोः

विलासः कामाक्षि प्रकटयति नैशाकरदशाम् ||31||

सितिम्ना कान्तीनां नखरजनुषां पादनलिन-

च्छवीनां शोणिम्ना तव जननि कामाक्षि नमने |

लभन्ते मन्दारग्रथितनवबन्धूककुसुम-

स्रजां सामीचीन्यं सुरपुरपुरन्ध्रीकचभराः ||32||

स्फुरन्मध्ये शुद्धे नखकिरणदुग्धाब्धिपयसां

वहन्नब्जं चक्रं दरमपि च लेखात्मकतया |

श्रितो मात्स्यं रूपं श्रियमपि दधानो निरुपमां

त्रिधामा कामाक्ष्याः पदनलिननामा विजयते ||33||

नखश्रीसन्नद्धस्तबकनिचितः स्वैश्च किरणैः

पिशङ्गैः कामाक्षि प्रकटितलसत्पल्लवरुचिः |

सतां गम्यः शङ्के सकलफलदाता सुरतरुः

त्वदीयः पादोऽयं तुहिनगिरिराजन्यतनये ||34||

वषट्कुर्वन्माञ्जीरकलकलैः कर्मलहरी-

हवींषि प्रौद्दण्डं ज्वलति परमज्ञानदहने |

महीयान्कामाक्षि स्फुटमहसि जोहोति सुधियां

मनोवेद्यां मातस्तव चरणयज्वा गिरिसुते ||35||

महामन्त्रं किञ्चिन्मणिकटकनादैर्मृदु जपन्

क्षिपन्दिक्षु स्वच्छं नखरुचिमयं भास्मनरजः |

नतानां कामाक्षि प्रकृतिपटुरच्चाट्य ममता-

पिशाचीं पादोऽयं प्रकटयति ते मान्त्रिकदशाम् ||36||

उदीते बोधेन्दौ तमसि नितरां जग्मुषि दशां

दरिद्रां कामाक्षि प्रकटमनुरागं विदधती |

सितेनाच्छाद्याङ्गं नखरुचिपटेनाङ्घ्रियुगली-

पुरन्ध्री ते मातः स्वयमभिसरत्येव हृदयम् ||37||

दिनारम्भः सम्पन्नलिनविपिनानामभिनवो

विकासो वासन्तः सुकविपिकलोकस्य नियतः |

प्रदोषः कामाक्षि प्रकटपरमज्ञानशशिन-

श्चकास्ति त्वत्पादस्मरणमहिमा शैलतनये ||38||

धृतच्छायं नित्यं सरसिरुहमैत्रीपरिचितं

निधानं दीप्तीनां निखिलजगतां बोधजनकम् |

मुमुक्षूणां मार्गप्रथनपटु कामाक्षि पदवीं

पदं ते पातङ्गीं परिकलयते पर्वतसुते ||39||

शनैस्तीर्त्वा मोहाम्बुधिमथ समारोढुमनसः

क्रमात्कैवल्याख्यां सुकृतिसुलभां सौधवलभीम् |

लभन्ते निःश्रेणीमिव झटिति कामाक्षि चरणं

पुरश्चर्याभिस्ते पुरमथनसीमन्तिनि जनाः ||40||

प्रचण्डार्तिक्षोभप्रमथनकृते प्रातिभसरि-

त्प्रवाहप्रोद्दण्डीकरणजलदाय प्रणमताम् |

प्रदीपाय प्रौढे भवतमसि कामाक्षि चरण-

प्रसादौन्मुख्याय स्पृहयति जनोऽयं जननि ते ||41||

मरुद्भिः संसेव्या सततमपि चाञ्चल्यरहिता

सदारुण्यं यान्ती परिणतिदरिद्राणसुषमा |

गुणोत्कर्षान्माञ्जीरककलकलैस्तर्जनपटुः

प्रवालं कामाक्ष्याः परिहसति पादाब्जयुगली ||42||

जगद्रक्षादक्षा जलजरुचिशिक्षापटुतरा

समैर्नम्या रम्या सततमभिगम्या बुधजनैः |

द्वयी लीलालोला श्रुतिषु सुरपालादिमुकुटी-

तटीसीमाधामा तव जननि कामाक्षि पदयोः ||43||

गिरां दूरौ चोरौ जडिमतिमिराणां कृतजग-

त्परित्राणौ शोणौ मुनिहृदयलीलैकनिपुणौ |

नखैः स्मेरौ सारौ निगमवचसां खण्डितभव-

ग्रहोन्मादौ पादौ तव जननि कामाक्षि कलये ||44||

अविश्रान्तं पङ्कं यदपि कलयन्यावकमयं

निरस्यन्कामाक्षि प्रणमनजुषां पङ्कमखिलम् |

तुलाकोटिद्वन्दं दधदपि च गच्छन्नतुलतां

गिरां मार्गं पादो गिरिवरसुते लङ्घयति ते ||45||

प्रवालं सव्रीलं विपिनविवरे वेपयति या

स्फुरल्लीलं बालातपमधिकबालं वदति या |

रुचिं सान्ध्यां वन्ध्यां विरचयति या वर्धयतु सा

शिवं मे कामाक्ष्याः पदनलिनपाटल्यलहरी ||46||

किरञ्ज्योत्स्नारीतिं नखमुखरुचा हंसमनसां

वितन्वानः प्रीतिं विकचतरुणाम्भोरुहरुचिः |

प्रकाशः श्रीपादस्तव जननि कामाक्षि तनुते

शरत्कालप्रौढिं शशिशकलचूडप्रियतमे ||47||

नखाङ्कूरस्मेरद्युतिविमलगङ्गाम्भसि सुखं

कृतस्नानं ज्ञानामृतममलमास्वाद्य नियतम् |

उदञ्चन्मञ्जीरस्फुरणमणिदीपे मम मनो

मनोज्ञे कामाक्ष्याश्चरणमणिहर्म्ये विहरताम् ||48||

भवाम्भोधौ नौकां जडिमविपिने पावकशिखा-

ममर्त्येन्द्रादीनामधिमुकुटमुत्तंसकलिकाम् |

जगत्तापे ज्योत्स्नामकृतकवचःपञ्जरपुटे

शुकस्त्रीं कामाक्ष्या मनसि कलये पादयुगलीम् ||49||

परत्मप्राकाश्यप्रतिफलनचुञ्चुः प्रणमतां

मनोज्ञस्त्वत्पादो मणिमुकुरमुद्रां कलयते |

यदीयां कामाक्षि प्रकृतिमसृणाः शोधकदशां

विधातुं चेष्ठन्ते बलरिपुवधूटीकचभराः ||50||

अविश्रान्तं तिष्ठन्नकृतकवचःकन्दरपुटी-

कुटीरान्तः प्रौढं नखरुचिसटालीं प्रकटयन् |

प्रचण्डं खण्डत्वं नयतु मम कामाक्षि तरसा

तमोवेतण्डेन्द्रं तव चरणकण्ठीरवपतिः ||51||

पुरस्तात्कामाक्षि प्रचुररसमाखण्डलपुरी-

पुरन्ध्रीणां लास्यं तव ललितमालोक्य शनकैः |

नखश्रीभिः स्मेरा बहु वितनुते नूपुररवै-

श्चमत्कृत्या शङ्के चरणयुगली चाटुरचनाः ||52||

सरोजं निन्दन्ती नखकिरणकर्पूरशिशिरा

निषिक्ता मारारेर्मुकुटशशिरेखाहिमजलैः |

स्फुरन्ती कामाक्षि स्फुटरुचिमये पल्लवचये

तवाधत्ते मैत्रीं पथिकसुदृशा पादयुगली ||53||

नतानां सम्पत्तेरनवरतमाकर्षणजपः

प्ररोहत्संसारप्रसरगरिमस्तम्भनजपः |

त्वदीयः कामाक्षि स्मरहरमनोमोहनजपः

पटीयान्नः पायात्पदनलिनमञ्जीरनिनदः ||54||

वितन्वीथा नाथे मम शिरसि कामाक्षि कृपया

पदाम्भोजन्यासं पशुपरिबृढप्राणदयिते |

पिबन्तो यन्मुद्रां प्रकटमुपकम्पापरिसरं

दृशा नानन्द्यन्ते नलिनभवनारायणमुखाः ||55||

प्रणामोद्यद्बृन्दारमुकुटमन्दारकलिका-

विलोलल्लोलम्बप्रकरमयधूमप्रचुरिमा |

प्रदीप्तः पादाब्जद्युतिविततिपाटल्यलहरी-

कृशानुः कामाक्ष्या मम दहतु संसारविपिनम् ||56||

वलक्षश्रीरृक्षाधिपशिशुसदृक्षैस्तव नखैः

जिघृक्षुर्दक्षत्वं सरसिरुहभिक्षुत्वकरणे |

क्षणान्मे कामाक्षि क्षपितभवसङ्क्षोभगरिमा

वचोवैचक्षन्यं चरणयुगली पक्ष्मलयतात् ||57||

समन्तात्कामाक्षि क्षततिमिरसन्तानसुभगान्

अनन्ताभिर्भाभिर्दिनमनु दिगन्तान्विरचयन् |

अहन्ताया हन्ता मम जडिमदन्तावलहरिः

विभिन्तां सन्तापं तव चरणचिन्तामणिरसौ ||58||

दधानो भास्वत्ताममृतनिलयो लोहितवपुः

विनम्राणां सौम्यो गुरुरपि कवित्वं च कलयन् |

गतौ मन्दो गङ्गाधरमहिषि कामाक्षि भजतां

तमःकेतुर्मातस्तव चरणपद्मो विजयते ||59||

नयन्तीं दासत्वं नलिनभवमुख्यानसुलभ-

प्रदानाद्दीनानाममरतरुदौर्भाग्यजननीम् |

जगज्जन्मक्षेमक्षयविधिषु कामाक्षि पदयो-

र्धुरीणामीष्टे करस्तव भणितुमाहोपुरुषिकाम् ||60||

जनोऽयं सन्तप्तो जननि भवचण्डांशुकिरणैः

अलब्धवैकं शीतं कणमपि परज्ञानपयसः |

तमोमार्गे पान्थस्तव झटिति कामाक्षि शिशिरां

पदाम्भोजच्छायां परमशिवजाये मृगयते ||61||

जयत्यम्ब श्रीमन्नखकिरणचीनांशुकमयं

वितानं बिभ्राणे सुरमुकुटसङ्घट्टमसृणे |

निजारुण्यक्षौमास्तरणवति कामाक्षि सुलभा

बुधैः संविन्नारी तव चरणमाणिक्यभवने ||62||

प्रतीमः कामाक्षि स्फुरिततरुणादित्यकिरण-

श्रियो मूलद्रव्यं तव चरणमद्रीन्द्रतनये |

सुरेन्द्राशामापूरयति यदसौ ध्वान्तमखिलं

धुनीते दिग्भागानपि च महसा पाटलयते ||63||

महाभाष्यव्याख्यापटुशयनमारोपयति वा

स्मरव्यापारेर्ष्यापिशुननिटिलं कारयति वा |

द्विरेफाणामध्यासयति सततं वाधिवसतिं

प्रणम्रान्कामाक्ष्याः पदनलिनमाहात्म्यगरिमा ||64||

विवेकाम्भस्स्रोतस्स्नपनपरिपाटीशिशिरिते

समीभूते शास्त्रस्मरणहलसङ्कर्षणवशात् |

सतां चेतःक्षेत्रे वपति तव कामाक्षि चरणो

महासंवित्सस्यप्रकरवरबीजं गिरिसुते ||65||

दधानो मन्दारस्तबकपरिपाटीं नखरुचा

वहन्दीप्तां शोणाङ्गुलिपटलचाम्पेयकलिकाम् |

अशोकोल्लासं नः प्रचुरयतु कामाक्षि चरणो

विकासी वासन्तः समय इव ते शर्वदयिते ||66||

नखांशुप्राचुर्यप्रसृमरमरालालिधवलः

स्फुरन्मञ्जीरोद्यन्मरकतमहश्शैवलयुतः |

भवत्याः कामाक्षि स्फुटचरणपाटल्यकपटो

नदः शोणाभिख्यो नगपतितनूजे विजयते ||67||

धुनानं पङ्कौघं परमसुलभं कण्टककुलैः

विकासव्यासङ्गं विदधदपराधीनमनिशम् |

नखेन्दुज्योत्स्नाभिर्विशदरुचि कामाक्षि नितराम्

असामान्यं मन्ये सरसिजमिदं ते पदयुगम् ||68||

करीन्द्राय द्रुह्यत्यलसगतिलीलासु विमलैः

पयोजैर्मात्सर्यं प्रकटयति कामं कलयते |

पदाम्भोजद्वन्द्वं तव तदपि कामाक्षि हृदयं

मुनीनां शान्तानां कथमनिशमस्मै स्पृहयते ||69||

निरस्ता शोणिम्ना चरणकिरणानां तव शिवे

समिन्धाना सन्ध्यारुचिरचलराजन्यतनये |

असामर्थ्यादेनं परिभवितुमेतत्समरुचां

सरोजानां जाने मुकुलयति शोभां प्रतिदिनम् ||70||

उपादिक्षद्दाक्ष्यं तव चरणनामा गुरुरसौ

मरालानां शङ्के मसृणगतिलालित्यसरणौ |

अतस्ते निस्तन्द्रं नियतममुना सख्यपदवीं

प्रपन्नं पाथोजं प्रति दधति कामाक्षि कुतुकम् ||71||

दधानैः संसर्गं प्रकृतिमलिनैः षट्पदकुलैः

द्विजाधीशश्लाघाविधिषु विदधद्भिर्मुकुलताम् |

रजोमिश्रैः पद्मैर्नियतमपि कामाक्षि पदयोः

विरोधस्ते युक्तो विषमशरवैरिप्रियतमे ||72||

कवित्वश्रीमिश्रीकरणनिपुणौ रक्षणचणौ

विपन्नानां श्रीमन्नलिनमसृणौ शोणकिरणौ |

मुनीन्द्राणामन्तःकरणशरणौ मन्दसरणौ

मनोज्ञौ कामाक्ष्या दुरितहरणौ नौमि चरणौ ||73||

परस्मात्सर्वस्मादपि च परयोर्मुक्तिकरयोः

नखश्रीभिर्ज्योत्स्नाकलिततुलयोस्ताम्रतलयोः |

निलीये कामाक्ष्या निगमनुतयोर्नाकिनतयोः

निरस्तप्रोन्मीलन्नलिनमदयोरेव पदयोः ||74||

स्वभावादन्योन्यं किसलयमपीदं तव पदं

म्रदिम्ना शोणिम्ना भगवति दधाते सदृशताम् |

वने पूर्वस्येच्छा सततमवने किं तु जगतां

परस्येत्थं भेदः स्फुरति हृदि कामाक्षि सुधियाम् ||75||

कथं वाचालोऽपि प्रकटमणिमञ्जीरनिनदैः

सदैवानन्दार्द्रान्विरचयति वाचंयमजनान् |

प्रकृत्या ते शोणच्छविरपि च कामाक्षि चरणो

मनीषानैर्मल्यं कथमिव नृणां मांसलयते ||76||

चलत्तृष्णावीचीपरिचलनपर्याकुलतया

मुहुर्भ्रान्तस्तान्तः परमशिववामाक्षि परवान् |

तितीर्षुः कामाक्षि प्रचुरतरकर्माम्बुधिममुं

कदाहं लप्स्ये ते चरणमणिसेतुं गिरिसुते ||77||

विशुष्यन्त्यां प्रज्ञासरिति दुरितग्रीष्मसमय-

प्रभावेण क्षीणे सति मम मनःकेकिनि शुचा |

त्वदीयः कामाक्षि स्फुरितचरणाम्भोदमहिमा

नभोमासाटोपं नगपतिसुते किं न कुरुते ||78||

विनम्राणां चेतोभवनवलभीसीम्नि चरण-

प्रदीपे प्राकाश्यं दधति तव निर्धूततमसि |

असीमा कामाक्षि स्वयमलघुदुष्कर्मलहरी

विघूर्णन्ती शान्तिं शलभपरिपाटीव भजते ||79||

विराजन्ती शुक्तिर्नखकिरणमुक्तामणिततेः

विपत्पाथोराशौ तरिरपि नराणां प्रणमताम् |

त्वदीयः कामाक्षि ध्रुवमलघुवह्निर्भववने

मुनीनां ज्ञानाग्नेररणिरयमङ्घिर्विजयते ||80||

समस्तैः संसेव्यः सततमपि कामाक्षि विबुधैः

स्तुतो गन्धर्वस्त्रीसुललितविपञ्चीकलरवैः |

भवत्या भिन्दानो भवगिरिकुलं जृम्भिततमो-

बलद्रोही मातश्चरणपुरुहूतो विजयते ||81||

वसन्तं भक्तानामपि मनसि नित्यं परिलसद्-

घनच्छायापूर्णं शुचिमपि नृणां तापशमनम् |

नखेन्दुज्योत्स्नाभिः शिशिरमपि पद्मोदयकरं

नमामः कामाक्ष्याश्चरणमधिकाश्चर्यकरणम् ||82||

कवीन्द्राणां नानाभणितिगुणचित्रीकृतवचः-

प्रपञ्चव्यापारप्रकटनकलाकौशलनिधिः |

अधःकुर्वन्नब्जं सनकभृगुमुख्यैर्मुनिजनैः

नमस्यः कामाक्ष्याश्चरणपरमेष्ठी विजयते ||83||

भवत्याः कामाक्षि स्फुरितपदपङ्केरुहभुवां

परागाणां पूरैः परिहृतकलङ्कव्यतिकरैः |

नतानामामृष्टे हृदयमुकुरे निर्मलरुचि

प्रसन्ने निश्शेषं प्रतिफलति विश्वं गिरिसुते ||84||

तव त्रस्तं पादात्किसलयमरण्यान्तरमगात्

परं रेखारूपं कमलममुमेवाश्रितमभूत् |

जितानां कामाक्षि द्वितयमपि युक्तं परिभवे

विदेशे वासो वा शरणगमनं वा निजरिपोः ||85||

गृहीत्वा याथार्थ्यं निगमवचसां देशिककृपा-

कटाक्षर्कज्योतिश्शमितममताबन्धतमसः |

यतन्ते कामाक्षि प्रतिदिवसमन्तर्द्रढयितुं

त्वदीयं पादाब्जं सुकृतपरिपाकेन सुजनाः ||86||

जडानामप्यम्ब स्मरणसमये तवच्चरणयोः

भ्रमन्मन्थक्ष्माभृद्धुमुघुमितसिन्धुप्रतिभटाः |

प्रसन्नाः कामाक्षि प्रसभमधरस्पन्दनकरा

भवन्ति स्वच्छन्दं प्रकृतिपरिपक्का भणितयः ||87||

वहन्नप्यश्रान्तं मधुरनिनदं हंसकमसौ

तमेवाधः कर्तुं किमिव यतते केलिगमने |

भवस्यैवानन्दं विदधदपि कामाक्षि चरणो

भवत्यास्तद्द्रोहं भगवति किमेवं वितनुते ||88||

यदत्यन्तं ताम्यत्यलसगतिवार्तास्वपि शिवे

तदेतत्कामाक्षि प्रकृतिमृदुलं ते पदयुगम् |

किरीटैः सङ्घट्टं कथमिव सुरौघस्य सहते

मुनीन्द्राणामास्ते मनसि च कथं सूचिनिशिते ||89||

मनोरङ्गे मत्के विबुधजनसंमोदजननी

सरागव्यासङ्गं सरसमृदुसञ्चारसुभगा |

मनोज्ञा कामाक्षि प्रकटयतु लास्यप्रकरणं

रणन्मञ्जीरा ते चरणयुगलीनर्तकवधूः ||90||

परिष्कुर्वन्मातः पशुपतिकपर्दं चरणराट्

पराचां हृत्पद्मं परमभणितीनां च मकुटम् |

भवाख्ये पाथोधौ परिहरतु कामाक्षि ममता-

पराधीनत्वं मे परिमुषितपाथोजमहिमा ||91||

प्रसूनैः सम्पर्कादमरतरुणीकुन्तलभवैः

अभीष्टानां दानादनिशमपि कामाक्षि नमताम् |

स्वसङ्गात्कङ्केलिप्रसवजनकत्वेन च शिवे

त्रिधा धत्ते वार्तां सुरभिरिति पादो गिरिसुते ||92||

महामोहस्तेनव्यतिकरभयात्पालयति यो

विनिक्षिप्तं स्वस्मिन्निजजनमनोरत्नमनिशम् |

स रागस्योद्रेकात्सततमपि कामाक्षि तरसा

किमेवं पादोऽसौ किसलयरुचिं चोरयति ते ||93||

सदा स्वादुङ्कारं विषयलहरीशालिकणिकां

समास्वाद्य श्रान्तं हृदयशुकपोतं जननि मे |

कृपाजाले फालेक्षणमहिषि कामाक्षि रभसात्

गृहीत्वा रुन्धीथारस्तव पदयुगीपञ्जरपुटे ||94||

धुनानं कामाक्षि स्मरणलवमात्रेण जडिम-

ज्वरप्रौढिं गूढस्थिति निगमनैकुञ्जकुहरे |

अलभ्यं सर्वेषां कतिचन लभन्ते सुकृतिनः

चिरादन्विष्यन्तस्तव चरणसिद्धौषधमिदम् ||95||

रणन्मञ्जीराभ्यां ललितगमनाभ्यां सुकृतिनां

मनोवास्तव्याभ्यां मथिततिमिराभ्यां नखरुचा |

निधेयाभ्यां पत्या निजशिरसि कामाक्षि सततं

नमस्ते पादाभ्यां नलिनमृदुलाभ्यां गिरिसुते ||96||

सुरागे राकेन्दुप्रतिनिधिमुखे पर्वतसुते

चिराल्लभ्ये भक्त्या शमधनजनानां परिषदा |

मनोभृङ्गो मत्कः पदकमलयुग्मे जननि ते

प्रकामं कामाक्षि त्रिपुरहरवामाक्षि रमताम् ||97||

शिवे संविद्रूपे शशिशकलचूडप्रियतमे

शनैर्गत्यागत्या जितसुरवरेभे गिरिसुते |

यतन्ते सन्तस्ते चरणनलिनालानयुगले

सदा बद्धं चित्तप्रमदकरियूथं दृढतरम् ||98||

यशः सूते मातर्मधुरकवितां पक्ष्मलयते

श्रियं दत्ते चित्ते कमपि परिपाकं प्रथयते |

सतां पाशग्रन्थिं शिथिलयति किं किं न कुरुते

प्रपन्ने कामाक्ष्याः प्रणतिपरिपाटी चरणयोः ||99||

मनीषां माहेन्द्रीं ककुभमिव ते कामपि दशां

प्रधत्ते कामाक्ष्याश्चरणतरुणादित्यकिरणः |

यदीये सम्पर्के धृतरसमरन्दा कवयतां

परीपाकं धत्ते परिमलवती सूक्तिनलिनी ||100||

पुरा मारारातिः पुरमजयदम्ब स्तवशतैः

प्रसन्नायां सत्यां त्वयि तुहिनशैलेन्द्रतनये |

अतस्ते कामाक्षि स्फुरतु तरसा कालसमये

समायाते मातर्मम मनसि पादाब्जयुगलम् ||101||

पदद्वन्द्वं मन्दं गतिषु निवसन्तं हृदि सतां

गिरामन्ते भ्रान्तं कृतकरहितानां परिबृढे |

जनानामानन्दं जननि जनयन्तं प्रणमतां

त्वदीयं कामाक्षि प्रतिदिनमहं नौमि विमलम् ||102||

इदं यः कामाक्ष्याश्चरणनलिनस्तोत्रशतकं

जपेन्नित्यं भक्त्या निखिलजगदाह्लादजनकम् |

स विश्वेषां वन्द्यः सकलकविलोकैकतिलकः

चिरं भुक्त्वा भोगान्परिणमति चिद्रूपकलया ||103||

|| इति पादारविन्दशतकं सम्पूर्णम् ||